Veilig op het internet

Net zoals op de weg is het verkeer op de digitale snelweg niet zonder gevaar. Internet is niet eng. Maar internetgebruik is ook niet zonder risico’s. Wat zijn de belangrijke risico’s waar de internetgebruiker eigenlijk wel van af moet weten. Van belang is om te weten dat een veilige internetervaring niet alleen zit in de aanschaf van middelen als firewall, antivirus etc. maar vooral in het eigen gedrag.

 

Wat zijn de gevaren

Phishing is een vorm van oplichterij en komt vaak in de vorm van een e-mail. In deze mails wordt je vriendelijk of dringend verzocht om persoonlijke gegevens af te geven. De mails worden vaak uit naam van een betrouwbare organisatie gestuurd terwijl deze er niets mee te maken heeft. Denk hierbij aan je eigen bank of provider.

Dit onderwerp is al beschreven en staat elders op onze website.

 

 

Spam zijn ongevraagde e-mailberichten van een doorgaans onbekende afzender.  Denk aan een e-mailbericht of een sms’je. De inhoud van het bericht bepaalt of er daadwerkelijk sprake is van spam: die moet commercieel, ideëel of charitatief zijn. In de Telecommunicatiewet staat dat het versturen van spam in Nederland is verboden.

 

Spam wordt vaak in grote aantallen verstuurd. Dit gebeurt doordat “bedrijven” of spammers veel email-adressen hebben weten te verzamelen. Deze e-mailadressen kunnen verkocht worden of de spammer gebruikt deze e-mail-adressen om e-mails te versturen. De inhoud van het bericht kan van alles zijn, net als ongevraagde post in de brievenbus.

 

Kenmerk van een spambericht is dat u geen toestemming heeft gegeven om het bericht te ontvangen. Daarbij belasten spam-mailings, waarbij tienduizenden e-mails tegelijkertijd worden verzonden, overlast op het internet door vertraging van het internetverkeer.

 

Met de komst van e-mail werd e-mail niet alleen gebruikt voor zakelijke en/of persoonlijke mail (zoals brieven), maar ook als funmail. De funmail is vaak humoristisch, een mop, een grappig plaatje of als bijlage een grappig filmpje. Vaak wordt dit soort e-mail doorgestuurd naar vrienden en/of bekenden. Daarbij worden alle e-mailadressen in het adresvak “Aan” gezet waarna de e-mail verstuurd wordt. Hierdoor kunnen onbekenden aan e-mailadressen komen. Dit is dan ook een van de redenen waarom het zo moeilijk is om van spammail af te komen.

 

Maatregelen tegen spam

Er bestaat geen simpele remedie tegen spam. Alleen een combinatie van maatregelen zal een betere bescherming bieden tegen spam. Bv. Het installeren van een spamfilter (een gratis programma is spamfighter.

Belangrijk is dat de ontvanger zijn/haar nieuwsgierigheid overwint en een e-mail van onbekende afzenders ongeopend naar de prullenmand verplaatst. Niet openen, vooral geen bijlagen! Ook het aanbieden van volslagen onbekende afzenders om het adres van de lijst af te halen dient ronduit genegeerd te worden.

Aan te raden is om verschillende e-mailadressen voor verschillende doeleinden te gebruiken. Eén voor privé en één voor het bijvoorbeeld kopen via internet. Voor het laatste kan bijvoorbeeld een gmail account worden aangemaakt.
Een andere tip is om e-mails van onbekenden die waarschuwingen bevatten over virussen te negeren; zelf doorsturen kan leiden tot infectie van de eigen computer en die van de geadresseerde.

Meld ongewenste spammail aan bij spamklacht of spamcop. Spamcop legt de klacht neer bij de desbetreffende Internet Service Provider van de afzender.

Sommige providers hebben standaard een spamfilter aanstaan. Wordt een internetsecurity pakket gebruikt, zoals bv. Norton, McAfee, Bullguard e.d. dan zit daar vaak een spamfilter ingebouwd. Ook bij veel programma’s om e-mail op de computer te krijgen, zoals Outlook zit een optie van het verwijderen van ongewenste mail.

 
Spyware wordt zo gemaakt dat het feitelijk niet ‘zichtbaar’ is. Spyware is geprogrammeerde software die allerlei gegevens van de argeloze gebruiker ontfutselt. Bv. toetsaanslagen, surfgedrag op het internet, maar ook creditcardgegevens of andere persoonlijke data.

Makkelijk is spyware niet te vinden; goede antivirus software kan hier meestal bij helpen.

 

Maatregelen tegen spyware
Het besturingssysteem (Windows, Apple, Linux) dient up-to-date te zijn en de laatste (security) updates dienen geïnstalleerd te zijn.
De beveiligingsinstellingen van de webbrowser dienen op de juiste wijze ingesteld te zijn (dat is meestal het geval bij het installeren ervan) maar ook hierbij zijn het geïnstalleerd zijn van de laatste updates van belang.

Het gebruik van een firewall. Windows heeft er een ingebouwd, de meeste internet security pakketten eveneens en een aantal providers verleent deze dienst binnen het internet pakket.

Mocht een gebruiker op het web een programma (app) of bestand willen downloaden, dan is het van belang om uitsluitend software te downloaden van vertrouwde websites.

Ook het onbedachtzaam aanklikken van de knop “Ik ga akkoord” of “OK” dient vermeden te worden. De gebruiker moet goed kijken of hetgeen aangeklikt wordt ook echt de bedoeling is. In dergelijke situaties is het klikken op het kruisje (X – meestal rechtsboven) in het dialoogvenster.

Bij het installeren van sommige (gewenste en meestal gratis) programma’s worden soms “handige programma’s” of andere ongewenste software bijgeleverd die van grote invloed kunnen zijn op het wel en wee van de computer van de gebruiker. Bv. een “tune up” programma dat de computer sneller zou laten werken (maar feitelijk een vrijbrief is om allerlei informatie van de computer te halen) of een programma dat allerlei fouten op de computer detecteert (waarvan nooit door de gebruiker kan worden vastgesteld of die fouten er echt wel zijn) en dat er – vaak tegen betaling – een programma wordt aangeboden om al die fouten te repareren. Als de computer al die tijd gewoon heeft gedaan wat hij moest doen, dan zijn dit soort programma’s compleet overbodig.

 

Virussen. De beste bescherming tegen virussen (besmetting van de computer met schadelijke software) biedt een virusscanner. In een eerder gepubliceerd stuk is de virusscanner beschreven. Programma’s die van internet gedownload zijn dienen pas geopend te worden als deze gescand zijn door de virusscanner.
Ook de waarschuwing van anti virussoftware dat nieuwe updates geïnstalleerd moeten worden of dat databases vernieuwd moeten worden mogen nooit genegeerd worden.

Periodiek kunnen websites als http://www.virusalert.nl/ worden bezocht om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.

Een ander gevaar is Ransomware. Hierover zal binnenkort een publicatie over verschijnen op onze website.

 

HTTP versus HTTPS. Het overbrengen van een webpagina van de website naar de computer van de gebruiker gaat door middel van een code. Deze code heet Hyper Text Transfer Protocol (kortweg http, gevolgd door een dubbele punt en twee “slashes”. Echter, dit protocol is langzamerhand kwetsbaar voor cybercriminelen geworden. Vandaar dat er een nieuw protocol is ontwikkeld, nl. https://, waarbij de s staat voor “secure”.

Iemand die de gegevensstroom onderschept, kan bij HTTP zien wat er wordt verstuurd. Bij HTTPS kunnen deze gegevens niet worden gezien. Althans, de persoon ziet de versleutelde gegevens wel, maar kan deze niet ontcijferen waardoor deze gegevens dus niet in handen van een ander kunnen komen. Op deze manier worden de gegevens veilig overgedragen.

HTTPS wordt vooral gebruikt bij betalingstransacties met creditcard, bij internetbankieren, en bij uitwisseling en opslaan van privacygevoelige informatie zoals NAW gegevens. Alle bank- en verzekeringszaken zijn tegenwoordig allemaal online te regelen waarbij veiligheid en privacy prioriteit nummer 1 zijn. Een https verbinding wordt ook middels het pictogram van een slotje aangegeven.

HTTPS is net als HTTP een manier om gegevens te versturen via het Internet. Het verschil zit het hem echter in het versleutelen van gegevens die verstuurd worden.  Kijk bij het internet bankieren altijd of er een gesloten slot staat voor het internetadres. Ook moet dit beginnen met HTTPS.

Veilig internetten is sterk afhankelijk van de vraag “Hoe gedraag ik mijzelf op internet” en ondoordachte nieuwsgierigheid is een boosdoener. Er zijn sites die veel gratis programma’s aanbieden, wees daar voorzichtig mee, waarbij de vraag zich aandient: “Waarom is deze software gratis?” Het kan beslist geen kwaad om deze sites eventueel via google te onderzoeken en te bekijken wat andere internetgebruikers daarover schrijven.